آسیب‌شناسی وضعیت نشر و پذیرش ارقام اصلاح شده در عرصه‌های تولیدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 عضو هیات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

4 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

5 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندارن، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

6 6عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

7 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

8 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمان، ایران

9 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران

10 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

11 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران

12 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

13 سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

14 عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر، آسیب‌شناسی وضعیت نشر و پذیرش ارقام اصلاح شده غلات آبی و دانه­‌های روغنی معرفی شده طی سال‌­های 1401-1390 به عرصه‌­های تولیدی از دیدگاه بهره‌برداران بود. این مطالعه از نوع مطالعات میدانی است که به روش پیمایشی انجام شده است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود. نتایج این پژوهش نشان داد که 58 درصد بهره‌برداران در گروه نپذیرندگان ارقام معرفی شده جدید داخلی جای گرفتند. در مجموع، اگرچه 60 درصد ارقامی که به شالیکاران طی پنج سال اخیر معرفی شده است، ارقامی بوده‌اند که پس از سال 1390 معرفی شده‌اند، اما بیش از 70 درصد شالیکاران، ارقام محلی برنج (عمدتاً رقم هاشمی) را در پنج سال اخیر به تنهایی و یا در کنار سایر ارقام اصلاح شده کشت کرده‌اند. در خصوص محصول جو، ارقام معرفی شده نسبتاً جدید داخلی از استقبال مناسبی برخوردار بوده‌اند. در مورد محصول کلزا میزان نشر و پذیرش ارقام اصلاح شده داخلی از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و کلیه بهره‌برداران در پنج سال اخیر ارقام وارداتی کلزا را کشت کرده­اند. در مورد محصول ذرت نیز در مجموع 22 رقم ذرت توسط بهره‌برداران کشت شده است که از بین آنها 17 رقم (77/3 درصد) ارقام وارداتی بوده‌اند. همچنین، نتایج حاکی از این است که اطلاعات مربوط به ارقام معرفی شده جدید در زمان مناسب به بهره‌برداران اطلاع‌رسانی نمی‌شود و در صورت آگاهی از وجود رقم جدید داخلی و تمایل به کشت آن، به بذر آن در زمان مناسب و به میزان کافی دسترسی ندارند. "معرفی ارقام بازارپسند (با طعم و عطر و کیفیت پخت مطلوب در خصوص محصول برنج)"، "برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه رقم جدید، ویژگی­های آن و شرایط کشت آن" و "اجرای طرح­های PVS (انتخاب مشارکتی رقم) یا مزارع الگویی برای نمایش و مقایسه کیفیت و کمیت ارقام جدید"، از جمله مهم­ترین راهکارهای ارائه شده توسط بهره‌برداران به‌منظور افزایش میزان نشر و پذیرش ارقام معرفی شده جدید است.

کلیدواژه‌ها


  • تاریخ دریافت: 02 اردیبهشت 1404
  • تاریخ بازنگری: 07 تیر 1404
  • تاریخ پذیرش: 10 تیر 1404
  • تاریخ انتشار: 31 تیر 1404