1
دانشیار، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2
استادیار، مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
تعامل نظام‌مند و موثر بین ارکان نظام نوآوری کشاورزی به‌ویژه تحقیقات، ترویج و کشاورزان، همواره به‌عنوان یک موضوع اساسی مورد توجه سیاستگذاران و برنامه‌ریزان این بخش بوده است. اما طی دهه‌های مختلف، نبود ارتباط اثربخش به‌ویژه بین محققان و مروجان یک چالش مهم به‌شمار رفته است. بنا به این ضرورت و با توجه به اجرای نظام نوین ترویج کشاورزی و تکالیف قانونی ماده 59 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور و قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی و رسالت و ماموریت مبنایی نظام آموزش و ترویج کشاورزی کشور، توسعه شبکه دانش کشاورزی در دستور کار قرار گرفت. در این راستا، پژوهشگر مروجان ارشد و محققان معین با هدف بهره‌گیری هدفمند از تمام ظرفیت و توان تخصصی فنی و تخصصی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به‌عنوان دو رکن مهم این شبکه تعریف و عملیاتی شد. بر این اساس، مقاله حاضر که با رویکرد کمی تدوین شده است، در پی یافتن راهکارهایی برای ارتقاء عملکرد پژوهشگر مروجان ارشد در شبکه دانش کشاورزی و ارائه مدلی در این زمینه بود. جامعه آماری پژوهش شامل شبکه تحقیقات کشاورزی کشور (1908 نفر) بود که حجم نمونه بر اساس فرمول دانیل، معادل 320 نفر برآورد شد که این تعداد با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه‌ای محقق‌ساخت استفاده شد که روایی آن توسط روایی صوری و همگرا و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تایید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از نرم‌افزارهای SPSS نسخه22 و PLS Smart نسخه 3 استفاده شد. رتبه‌بندی ابعاد چهارگانه راهکارهای ارتقاء عملکرد پژوهشگر مروجان ارشد نشان داد که به‌ترتیب، راهکارهای بعد «زیرساختی- حمایتی» با میانگین 3/78 از 5 در بالاترین و راهکارهای بعد «سیاستگذاری- برنامهریزی» با میانگین 3/58 از 5 در پایینترین رتبه‌ها قرار گرفتند. همچنین، بر اساس یافته‌های حاصل از تحلیل عاملی تأییدی مشخص شد که مدل ارتقاء عملکرد پژوهشگر مروجان ارشد به‌عنوان یکی از ارکان شبکه دانش کشاورزی کشور دارای ابعاد چهارگانه «سیاستگذاری- برنامهریزی»، «زیرساختی- حمایتی»، «ساختاری» و «کارکردی» بود که همگنی و پایایی معرف‌ها مورد تایید واقع شد. در انتها نیز توصیه‌هایی در این زمینه ارائه شد.
)